اثر کلی/ جزئی در تناوب مکانی زبان فارسی

نویسندگان

غلامحسین کریمی دوستان

علی صفری

چکیده

در این مقاله قصد داریم خوانش کلی/ جزئی در تناوب مکانی فارسی را مورد بررسی قرار دهیم. فعل ها‏ی مکانی که در تناوب مکانی شرکت می کنند‏ دارای دو موضوع درونی اند: موضوع مکان و موضوع انتقالی. در گونه مکانی موضوع انتقالی به صورت گروه اسمی همراه با «را» و موضوع مکان به صورت مفعول گروه حرف اضافه ظاهر می شود. در گونه مفعولی موضوع مکان به صورت گروه اسمی همراه با «را» و موضوع انتقالی به صورت یک گروه اسمی بی نشان قبل از فعل ظاهر می شود. با بررسی داده های زبان فارسی نشان داده ایم برخلاف لازار (1982) و روشن (1377) تظاهر موضوع مکان به صورت گروه اسمی همراه با «را» الزاماً به معنای خوانش کلی موضوع مکان نیست. با این وجود میان تظاهر آن به صورت گروه اسمی همراه با «را» و بیان آن به صورت مفعول حرف اضافه تفاوت معنایی وجود دارد. موضوع مکان آن گاه که به صورت گروه اسمی بیان می شود مفهوم بیشتر تحت تأثیر قرار گرفتن توسط رویداد را انتقال می دهد. به پیروی از لانگاکر (1991) علت این مسئله را تفسیر موضوع مکان به عنوان موضوع کنش پذیر دانسته ایم. حضور «را» نیز نشانه گروه اسمی کنش پذیر است . موضوع انتقالی نیز چنانچه همراه با «را» به کار رود می توانند خوانش کلی یا جزئی داشته باشد. علت آن کارکرد کمّی «را» به عنوان نشانه مشخص بودن اسم می باشد. عدم حضور «را» امکان خوانش کلی را در مورد موضوع انتقالی اسم جنس از بین می برد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تظاهر چندگانۀ موضوعات در زبان فارسی: بررسی نقش ”را“ و خوانش کلی در تناوب مکانی

پدیدۀ تظاهر موضوعات یک فعل به صورت­های گوناگون به نام تظاهر چندگانۀ موضوعات و یا تناوب موضوعی خوانده می‌شود. در این مقاله تناوب مکانی مورد بررسی قرار گرفته است. تناوب مکانی به این صورت تعریف می­شود که موضوعات برخی فعل­های مکانی مانند بار زدن در نحو به دو صورت تظاهر می­یابند. در گونۀ مکانی، موضوع مکانی به صورت موضوع غیرمستقیم و کنش­رو به صورت مفعول مستقیم همراه با ”را“ بیان می­شود؛ در حالی که در...

متن کامل

تناوب مکانی در زبان فارسی: رویکردی ساختمند

در این مقاله ابتدا به بررسی ویژگی های نحوی و معنایی تناوب مکانی در فارسی خواهیم پرداخت. سپس با بررسی و تحلیل تناوب مکانی در چارچوب دستور ساختمند و رویکرد کاربرد- بنیاد نشان خواهیم داد در چارچوب این رویکرد و با توجه بیشتر به معنای فعلی و نقش ساخت ها می­ توان تحلیل مناسب­تری از تناوب مکانی و فعل های تناوبی در فارسی ارائه کرد. تناوب مکانی بر اساس این رویکرد حاصل کانونی شدن بخشی از صحنه توصیفی توسط...

متن کامل

تناوب سببی در زبان فارسی

در این مقاله تناوب سببی در زبان فارسی مورد بررسی قرار می­گیرد. با بررسی داده­های فارسی نشان داده­ایم فعل‌های ضدسببی در بازنمایی واژگانی خود بر وجود مؤلفه سبب و موضوع خارجی دلالت می­کنند. در ادامه با تحلیل تناوب سببی در چارچوب رویکرد واژگانی- ساختمند نشان داده­ایم تناوب سببی حاصل حضور عبارت زبانی حاوی فعل در دو چارچوب معنایی است که شامل چارچوب سببی و چارچوب ضدسببی می­شود. این دو چارچوب حاصل کانو...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های زبان شناسی

جلد ۳، شماره ۴، صفحات ۷۷-۱۰۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023